Co to jest angioplastyka wieńcowa?
Angioplastyka wieńcowa jest zabiegiem, polegającym na udrożnieniu zwężonej lub nawet zupełnie zamkniętej tętnicy wieńcowej bez konieczności otwierania klatki piersiowej.
Jak przebiega angioplastyka?
Angioplastyka jest wykonywana na sali zabiegowej tzw. pracowni kardioangiograficznej. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Chory do badania układany jest na stole zabiegowym w pozycji na wznak, jest rozebrany, przykryty prześcieradłem chirurgicznym. Miejsce nakłucia jest dezynfekowane, a następnie miejscowo znieczulane. Do przeprowadzenia zabiegu angioplastyki wieńcowej konieczne jest wykonanie nakłucia tętnicy udowej, tętnicy promieniowej lub tętnicy ramiennej. Przez to nakłucie wprowadza się do tętnicy rurkę z zastawką ze sztucznego tworzywa tzw. koszulkę naczyniową. Korzystając z tej koszulki najpierw umieszcza się w ujściu tętnicy wieńcowej cewnik zwany cewnikiem prowadzącym, a następnie przez niego wprowadza się cienki metalowy drucik do zwężonej lub zamkniętej tętnicy w sercu. Po przeprowadzeniu drucika za miejsce zwężenia lub zamknięcia tętnicy sprowadza się po nim właściwy cewnik z balonikiem, który po wypełnieniu pod ciśnieniem kilku atmosfer mieszaniną soli fizjologicznej i kontrastu rozszerza przewężone miejsce naczynia. Skuteczność angioplastyki wieńcowej znacznie zwiększa dodatkowy zabieg – wprowadzenie na baloniku metalowej protezy naczyniowej, nazywanej stentem. Po jego wszczepieniu do chorej tętnicy pełni funkcję podporową, utrzymując światło uzyskane w wyniku działania balonika angioplastycznego i zmniejsza ryzyko ponownego nawrotu zwężenia.
Jak przygotować się do angioplastyki?
Przez 6 godzin przed zabiegiem nie można spożywać posiłków ani pić. Jeśli pacjent zażywa leki na stałe, można je przyjąć popijając niewielką ilością wody, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Na kilka godzin przez zabiegiem należy dokładnie umyć i ogolić okolice obu pachwin i przedramion. W przypadku zabiegów w ostrych zespołach wieńcowych (zawał serca, niestabilna choroba wieńcowa) zabieg przeprowadzany jest natychmiast lub w krótkim czasie po przyjęciu do szpitala.
Należy koniecznie poinformować lekarza o przyjmowaniu leków zmniejszających krzepliwość krwi (Acenocumarol, Sintrom, Warfin, itp.), uczuleniach, wcześniejszych badaniach inwazyjnych układu krążenia.
Jakie powikłania mogą wystąpić po angioplastyce?
W czasie i po zabiegu istnieje możliwość powstania krwiaka, przetoki tętniczo-żylnej, tętniaka rzekomego lub zamknięcia naczynia w miejscu wprowadzenia koszulki do tętnicy. Zwykle wymaga to jedynie postępowania zachowawczego. W pewnych przypadkach konieczne jest jednak leczenie chirurgiczne. Ilość krwi, która wydostała się do tkanek czasami może być tak duża, że konieczne będzie przetoczenie krwi lub preparatów krwiozastępczych. Czasami może także dojść do uszkodzenia przebiegających w pobliżu nerwów, co powoduje zaburzenia czucia skóry lub upośledzenie siły mięśni (w przypadku zabiegów z dostępu od tętnic na ręce). Zaburzenia te mogą pozostać na całe życie. Bardzo rzadko w czasie poszerzania tętnicy w sercu może dojść do jej pęknięcia i gromadzenia się krwi w worku osierdziowym. Zwykle otwór taki zamyka się samoistnie, ale czasami wymaga implantacji specjalnego stentu lub pilnego zabiegu operacyjnego.
Bardzo poważne (zagrażające życiu) powikłania zdarzają się rzadko. Należą do nich: nagłe zamknięcie naczynia wieńcowego, nagły zgon sercowy, zawał serca, zatrzymanie akcji serca, udar mózgu, wstrząs anafilaktyczny.
Podanie środka kontrastowego może wywołać objawy uczulenia, które zwykle mijają po podaniu leków, może być także powodem wystąpienia czasowych lub trwałych zaburzeń widzenia albo wystąpienia niewydolności nerek.
Im bardziej poważne są wcześniejsze (przed zabiegiem) zmiany chorobowe w obrębie serca czy też innych narządów, tym łatwiej może dojść do powikłań.
Istotnym ograniczeniem metody angioplastyki może być nawrót zwężenia w poszerzanej tętnicy (tzw. restenoza). Ryzyko to uzależnione jest zarówno od indywidualnej budowy tętnicy wieńcowych, sposobu przeprowadzania angioplastyki, jak i innych towarzyszących chorób (np. cukrzyca, niewydolność nerek).
Postępowanie po angioplastyce wieńcowej
Cewniki angioplastyczne wyjmowane są natychmiast po badaniu, jeszcze na stole zabiegowym. Następnie lekarz usuwa koszulkę naczyniową, a miejsce nakłucia musi być mocno uciśnięte, początkowo przez lekarza, a następnie poprzez założony opatrunek uciskowy. Ucisk musi pozostać na miejscu przez kilka godzin. Czasami miejsce nakłucia w pachwinie zamykane jest specjalnymi zapinkami lub szwami automatycznymi. Chory może wstać z łóżka natychmiast po zabiegu jeśli ten wykonywany jest przez tętnicę promieniową lub po 6-8 godzinach w przypadku nakłucia tętnicy udowej.
