Niezbędne informacje o przebiegu badania

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA:

• Do badania należy zgłosić się na czczo (co najmniej 6 godzin wcześniej nie należy przyjmować pokarmów stałych).
• Ważne jest nawodnienie przed i po badaniu. W tym celu należy wypić co najmniej 1 litr wody najpóźniej na 2 godziny przed badaniem oraz pić wodę po badaniu w możliwie dużej ilości.
• W przypadku badania jamy brzusznej ważne jest przygotowanie pacjenta poprzez odpowiednie wypełnienie przewodu pokarmowego specjalnym środkiem kontrastowym. W tym celu przed rozpoczęciem badania (na ok. 40 min. przed i tuż przed badaniem) pacjent musi wypić wodny roztwór środka kontrastowego.
• Aby wyeliminować powstanie zaburzeń obrazu spowodowanych ruchami jelit, w niektórych przypadkach wskazane jest wcześniejsze zastosowanie środków hamujących perystaltykę jelit (np. Buscopan, Glukagon).
• Unika się wykonywania badania u osób z klaustrofobią.
• Małym dzieciom przed badaniem podaje się środki uspokajające.

 

PRZEBIEG BADANIA:

• Pacjent nie musi się rozbierać do badania.
• Układany jest na ruchomym stole (zwykle na plecach), na którym wjeżdża do środka aparatu (tzw. gantry).
• W czasie badania pacjent leży nieruchomo w specjalnym „tunelu”, który tworzą: stół, obudowa i oprzyrządowanie.
• Jest instruowany o sposobie zachowania podczas samego badania (np. nabrać i zatrzymać powietrze, nie oddychać) w celu uzyskania najlepszej jakości zdjęć. W tym m.in. celu aparat TK wyposażony jest w tzw. intercom, czyli prosty sposób komunikacji głosowej pomiędzy pacjentem a lekarzem czy technikami.
• W celu ochrony pacjenta przed promieniowaniem jonizującym stosujemy specjalne fartuchy ochronne.
• Wynik badania przekazywany jest w formie opisu z dołączonymi zdjęciami na papierze (lub kliszy fotograficznej) oraz płytą CD.
• Badanie trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
• Badanie nie obciąża chorego bólem.
• Aby zwiększyć kontrast pomiędzy poszczególnymi narządami poddawanymi badaniu, podaje się dożylnie związki jodowe, niejonowe, np. Omnipaque, Ultravist.
• W zależności od oczekiwanych zmian związki te podawane są dożylnie w postaci jednorazowego zastrzyku lub za pomocą wolniejszego wlewu za pomocą strzykawki automatycznej.
• Przed wykonaniem badania konieczna jest pisemna zgoda pacjenta na dożylne podanie środka cieniującego.
• Obecnie bardzo rzadko obserwujemy reakcje uboczne po podaniu środków cieniujących. Mogą mieć one jedynie charakter miejscowy (tzn. zaczerwienienie, pokrzywka, uczucie gorąca w miejscu podania) lub ogólny (działanie na nerki, układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, immunologiczny).
• O konieczności dożylnego podania środka kontrastowego decyduje podczas badania lekarz radiolog.
• Badania szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy z zasady powinny być wykonywane z zastosowaniem dożylnego kontrastu.

 

BADANIA POPRZEDZAJĄCE:

• Wyniki wszystkich poprzedzających badań dodatkowych (USG, RTG, gastroskopia,) oraz wszystkie badania CT i ew. MR powinny być dostarczone przed wykonaniem tomografii komputerowej.

 

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE:

Przed badaniem:

• Rozpoznana wcześniej alergia lub wystąpienie w przeszłości jakichkolwiek reakcji uczuleniowych na leki lub środki kontrastowe.
• Wyniki wszystkich poprzedzających badań.
• Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna)
• Ciąża. Przed badaniem pacjent wypełnia specjalny formularz zawierający szczegółowe pytania dotyczące stanu zdrowia oraz zgodę na badanie i podanie środka kontrastowego.
• Druk formularza do pobrania.

W czasie badania:

• Podczas badania pacjent ma ciągłą możliwość kontaktu z badającymi.

W czasie badanie pacjent powinien natychmiast zgłaszać:

• Wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból w okolicy wkłucia dożylnego).
• Jakiekolwiek objawy po podaniu dożylnego środka cieniującego (duszność, zawroty głowy, nudności).

 

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?

• Jeżeli zastosowano dożylnie środek kontrastowy pacjent pozostaje pod nadzorem przez ok. 20-30 minut, dopiero po tym czasie usuwane jest wkłucie dożylne a pacjent zwalniany do domu.
• Po badaniu z podaniem kontrastu pacjent powinien zwiększyć ilość wypijanych płynów.
• Poza tym nie ma innych specjalnych zaleceń.

 

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU:

• Czasami mogą pojawić się powikłania po podaniu środka kontrastowego.
• Objawy takie jak: zaczerwienienie, obrzęk skóry, wysypka, nudności, wymioty, zawroty głowy, nagłe osłabienie powinny być niezwłocznie zgłoszone lekarzowi.

 

PRZECIWWSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA:

• Przed skierowaniem pacjenta na badanie KT lekarz musi rozważyć czy korzyści z badania przeważają nad potencjalnymi zagrożeniami wynikającymi ze stosowanie promieniowania jonizującego i środków kontrastowych.
• Z uwagi na pochłonięcie względnie dużej dawki promieniowania rentgenowskiego, badanie nie powinno być nadużywane i powtarzane bez powodu.
• Nie powinno być wykonywane u kobiet będących w ciąży (zwłaszcza w pierwszym trymestrze).
• Należy unikać wykonywania badania u kobiet w II połowie cyklu miesięcznego, u których zaistniała możliwość zapłodnienia.

 

PRZECIWWSKAZANIA DO PODANIA ŚRODKA CIENIUJĄCEGO:

• ciężka niewydolność nerek GRF<30,
• ciąża,
• wystąpienie w przeszłości reakcji uczuleniowych na środki kontrastowe

 

WYNIK BADANIA:

• Wynik badania jest sporządzany w Dziale Diagnostyki Obrazowej przez lekarza radiologa (samodzielnie przez specjalistę ewentualnie pod nadzorem lekarza specjalisty).
• Wyniki badań pacjentów kierowanych przez szpitale sporządzane są w dniu wykonania lub najpóźniej do godziny 1200 dnia następnego.
• Opisy badań pacjentów ambulatoryjnych są gotowe do odbioru od godziny 1200 następnego dnia roboczego.

 

ODSTĘPSTWA:

1. Konieczność wykonania badania uzupełniającego (dodatkowa seria, kontrast).
2. Konieczność dostarczenia poprzednich badań lub innej dokumentacji lekarskiej.
3. Konieczność konsultacji badania. W przypadku każdego odstępstwa pacjent lub (w przypadku badań szpitalnych) lekarz kierujący musi być poinformowany o przyczynie opóźnienia oraz o terminie sporządzenia pisemnego wyniku.

 

ODBIÓR WYNIKU BADANIA:

• Wyniki ambulatoryjnych badań KT są wydawane osobiście pacjentowi lub najbliższej rodzinie (małżonek, dzieci, rodzice).
• Inne osoby mogą odebrać wynik wyłącznie po okazaniu upoważnienia.
• Upoważnienie może pacjent pozostawić w dniu badania.