Tomografia komputerowa to nowoczesna metoda wykorzystująca promieniowanie X (promieniowanie rentgenowskie) w celu wielopłaszczyznowego uwidocznienia badanych tkanek i narządów. Istotą techniki jest odwzorowanie narządów w przekrojach, warstwami, czyli wykonywanie zdjęć tomograficznych (tomos – dzielący, graphos – zapis).
Badanie polega na prześwietleniu danego odcinka ciała wiązką promieni i pomiarze ich pochłaniania przez tkanki o różnej gęstości. Zjawisko pochłaniania promieni rentgenowskich przechodzących przez tkanki pozwala na uzyskanie obrazu o różnych odcieniach szarości. Tkanki zawierające powietrze (np. płuca) pochłaniają nieznaczną część promieniowania – są ciemne na obrazach KT, narządy miąższowe pochłaniają część promieniowania – odpowiadają im różne odcienie szarości, kości i zwapnienia charakteryzujące się wysokim pochłanianiem są jasne w obrazach KT.
Dzięki temu można zlokalizować ognisko chorobowe nawet kilkumilimetrowej średnicy, a obrazy narządów przedstawić z dokładnością zbliżoną do obrazów przedstawianych w atlasie.
Zaawansowane techniki komputerowe umożliwiają wtórną obróbkę obrazu polegającą m.in. na tworzeniu rekonstrukcji płaszczyznowych i trójwymiarowych.
Promieniowanie rentgenowskie: Promienie X zostały odkryte w roku 1895 przez Wilhelma Conrada Roentgena, w 1901roku został on nagrodzony za to odkrycie nagrodę Nobla. Właściwości promieni rentgenowskich:
- Rozchodzą się prostoliniowo
- Są niewidzialne, ale wywołują fluorescencję
- Wywołuje jonizację powietrza
- Przenika przez szkło, czarny papier, a nawet przez płytki metalowe
- Zaczernia kliszę fotograficzną
- Są pochłaniane bardziej przez pierwiastki o większej liczbie porządkowej Z.
Pierwszy tomograf, tzw. EMI scanner, został zbudowany w 1968 roku przez sir Godfreya Newbolda Hounsfielda, z firmy EMI Ltd, z Wielkiej Brytanii. Podstawy matematyczne tego wynalazku są zasługą austriackiego matematyka Johanna Radona. Pierwsze urządzenia próbujące wykorzystać idee Radona budowali: w 1961 William Henry Oldendorf, w 1963 Allan MacLeod Cormack (Tufts University). Hounsfield i Cormack otrzymali w 1979 roku Nagrodę Nobla za wynalezienie i budowę tomografu komputerowego.
Pierwszy tomograf zainstalowano w szpitalu Atkinson Morley Hospital, w Wimbledonie, w Wielkiej Brytanii. Pierwszy pacjent został przebadany w 1972 roku. W USA pierwszy tomograf zamontowano w 1973 roku w Mayo Clinic i Massachusetts General Hospital.
Aparat KT zbudowany jest z gantry (okola), ruchomego stołu oraz konsoli operatora. Wewnątrz gantry jest zlokalizowany generator i lampa rentgenowska (źródło promieniowania) oraz system detektorów. W obecnie stosowanych aparatach (4. generacja) instalowane są ruchome lampy oraz nieruchome rzędy detektorów zlokalizowane na całym obwodzie gantry.
Pacjent układany jest na ruchomym stole, który wjeżdża z pacjentem do gantry. Stół przesuwa się podczas badania. Konsola operatorska zawiera sprzęt komputerowy służący do sterowania tomografem, planowania badania oraz do rekonstrukcji obrazów
Od 2014r. nasza pracownia wyposażona jest w nowy, 64-rzędowy tomograf komputerowy – Philips Medical Systems, Ingenuity Core 128.
